Ngày càng nhiều chuyên gia tài chính dự đoán rằng bong bóng AI đang chuẩn bị vỡ – vậy điều này có ý nghĩa gì đối với các nhà đầu tư New Zealand và nền kinh tế của chúng ta?
Mỹ mất 40 năm để xây dựng mạng lưới đường cao tốc liên bang. Cùng một khoản tiền đã chi cho mạng lưới đó – sau khi điều chỉnh lạm phát – thì nay đã được chi chỉ trong ba năm để xây dựng các trung tâm dữ liệu Trí tuệ nhân tạo.
Harry Smith từ Fisher Funds sử dụng phép so sánh này để minh họa quy mô và tốc độ tăng trưởng của AI cùng với nhu cầu cơ sở hạ tầng trong tương lai của nó.
Ông chỉ ra năm công ty công nghệ nổi tiếng – Meta, Google, Microsoft, Amazon và Oracle – cùng nhau dự kiến chi 3 nghìn tỷ USD trong 5 năm tới cho cơ sở hạ tầng AI, đặc biệt là các trung tâm dữ liệu lưu trữ thông tin, hay còn gọi là điện toán đám mây.
Vấn đề là, theo Smith, tổng doanh thu của họ chỉ là 1 nghìn tỷ USD, chưa tính mảng bán lẻ của Amazon, và nhiều người bắt đầu đặt câu hỏi làm thế nào họ sẽ tài trợ cho các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng khổng lồ này.
Đồng thời, giá cổ phiếu của các công ty này đã tăng vọt khi các nhà đầu tư đặt cược vào tiềm năng tương lai của họ, dẫn đến mức định giá kỷ lục ở những công ty như nhà sản xuất chip Nvidia. Nvidia từng trở thành công ty đầu tiên trên thế giới vượt mốc định giá 5 nghìn tỷ USD nhưng đã biến động mạnh trên thị trường.
“Số tiền mà thị trường kỳ vọng sẽ được tạo ra trong 5 năm tới là rất lớn, và đó là nơi mà nhiều cuộc bàn tán về bong bóng thực sự bắt nguồn,” Smith nói.
Cuộc tranh luận về bong bóng mà ông nhắc đến đã lên đến đỉnh điểm một tuần trước khi Michael Burry, người truyền cảm hứng cho cuốn sách và bộ phim The Big Short, tuyên bố ông đang bán khống cổ phiếu của nhà sản xuất chip Nvidia và công ty phân tích dữ liệu Palantir. Bằng cách bán khống, ông đặt cược rằng giá cổ phiếu của họ sẽ giảm.
Burry được mệnh danh là một “người bi quan bền bỉ không ngừng nghỉ”, một nhà đầu tư đi ngược đám đông từng dự đoán chính xác cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.
Không phải bong bóng nào cũng giống nhau
Ông không đơn độc với những cảnh báo về sự cuồng loạn của thị trường. Mark Zuckerberg của Meta, Jeff Bezos của Amazon và Sam Altman của OpenAI cũng đã lên tiếng cảnh báo về giá cổ phiếu bị thổi phồng quá mức, cùng với Cục Dự trữ Liên bang, Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Anh.
Smith, người quản lý danh mục đầu tư cổ phiếu toàn cầu tại Fisher Funds, cho biết điều quan trọng là phải tách biệt sự cường điệu khỏi công nghệ khi cố gắng hiểu điều gì đang xảy ra với cổ phiếu AI.
Ông nói rằng công nghệ này rất thực tế và đã được ứng dụng trong ngành y tế để chẩn đoán và phát triển thuốc.
“Xa hơn nữa, chúng ta đang thấy những phát triển xung quanh việc AI được sử dụng trong phát triển thuốc… việc tạo ra các loại thuốc mới và thử nghiệm lâm sàng.”
“Khi tôi nói về sự cường điệu, mọi người đang nói rằng ‘này, lợi nhuận của các công ty này sẽ rất lớn trong tương lai, vì vậy chúng ta sẽ mua cổ phiếu’ và đó là lúc bong bóng bị đặt dấu hỏi bởi vì những người khác đang nói ‘không, kỳ vọng về tăng trưởng lợi nhuận mà các công ty này sẽ mang lại là quá lớn và do đó chúng ta đang ở trong một bong bóng trong chu kỳ này’.”
Ông lấy OpenAI làm ví dụ về một công ty có kế hoạch đầu tư lớn nhưng doanh thu tương đối nhỏ.
“Họ hiện có khoảng 13 tỷ USD doanh thu trong năm nay, nhưng lại có cam kết đầu tư 1.5 nghìn tỷ USD cần phải xây dựng. Vì vậy, với 13 tỷ USD doanh thu, mặc dù đang tăng trưởng rất nhanh, nhưng họ đang lỗ tiền với tốc độ nhanh nhất từ trước đến nay ở Thung lũng Silicon,” Smith nói.
Tuy nhiên, Smith cho rằng không phải tất cả các bong bóng đều giống nhau. Bong bóng ngân hàng thường gây ra nhiều đau khổ cho xã hội, như đã thấy trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Trong khi đó, bong bóng công nghiệp hoặc công nghệ có thể mang lại lợi ích cho xã hội khi mọi thứ lắng xuống.
“Toàn bộ câu hỏi xung quanh AI là về lợi tức đầu tư, bởi vì chúng ta biết rằng khoản đầu tư là rất lớn, chúng ta biết rằng doanh thu hoặc lợi nhuận hiện tại được tạo ra là rất nhỏ, và vì vậy, vấn đề là cố gắng tìm ra con đường dẫn đến lợi nhuận đó.”
“Doanh thu và lợi nhuận từ các doanh nghiệp AI này có thể tăng trưởng nhanh đến mức nào để hỗ trợ khoản đầu tư đang được thực hiện? Đó là trọng tâm của câu hỏi về việc liệu có bong bóng hay không.”
Gyles Beckford, biên tập viên kinh doanh của RNZ, cho biết cách các nhà đầu tư hành xử với cổ phiếu AI hiện nay giống hệt như 25 năm trước với sự bùng nổ và sụp đổ của bong bóng dot-com.
“Có cùng một sự phi lý trí đi kèm với tất cả những điều này. Bạn có những người cẩn trọng, làm bài tập về nhà kỹ lưỡng, tin rằng họ đã xây dựng được chiến lược đúng đắn, đang nắm giữ đúng cổ phiếu và họ sẽ kiên trì với nó trong dài hạn.”
“Họ là những người sống sót, tôi rùng mình khi dùng từ ‘gián’ nhưng họ sẽ vượt qua những vụ nổ. Còn có những người mắc hội chứng FOMO – sợ bỏ lỡ cơ hội.”
Ông nói, đó là những người đưa ra các quyết định bốc đồng, phi lý trí.
“Lịch sử cho chúng ta biết rằng khi có những đợt tăng vọt như vậy ở các tài sản, cổ phiếu hoặc hàng hóa cụ thể, sẽ có một cuộc thanh lọc.”
Theo rnz.co.nz