Một báo cáo quan trọng mới đây chỉ ra rằng phi hình sự hóa mọi hành vi sử dụng ma túy là cách tốt nhất để đối phó với tình trạng nghiện và tác hại ngày càng gia tăng.
Tổ chức Drug Foundation khuyến nghị cần đại tu hoàn toàn Đạo luật Lạm dụng Ma túy, loại bỏ hệ thống phân loại ma túy và hợp pháp hóa một số loại ma túy có rủi ro thấp hơn thông qua mô hình phi lợi nhuận.
Giám đốc điều hành Sarah Helm cho biết Đạo luật Lạm dụng Ma túy đã là một “thất bại lớn” kể từ khi được ban hành cách đây 50 năm, vào năm 1975.
“Bằng chứng cho thấy luật ma túy của chúng ta đã làm trầm trọng thêm tình trạng nghiện, quá liều, tử vong và hình sự hóa.”
Báo cáo cho biết quốc gia này đang đối mặt với “mức độ sử dụng ma túy chưa từng có”, với việc sử dụng methamphetamine (ma túy đá) và cocaine đã tăng gấp đôi trong 12-18 tháng qua.
Dữ liệu từ nước thải cho thấy việc sử dụng methamphetamine vào năm 2024 là mức cao nhất từng được ghi nhận, và cao hơn 74% so với mức trung bình của ba năm trước đó.
Báo cáo cũng chỉ ra rằng ngày càng có nhiều người trưởng thành cần điều trị cai nghiện. Trong giai đoạn 2021-2023, khoảng 470.000 người đối mặt với rủi ro vừa phải hoặc cao về tác hại từ việc sử dụng chất cấm, tăng từ 390.000 người vào năm 2016/2017.
Tổ chức này đã bày tỏ lo ngại về sự gia tăng các trường hợp tử vong do quá liều. Từ năm 2016 đến 2024, 1.295 người đã tử vong do vô tình dùng ma túy quá liều.
Và báo cáo cũng chỉ ra tỷ lệ giam giữ cao đối với các hành vi sử dụng ma túy, dẫn chứng số liệu năm 2024 cho thấy 64% các bản án về tội danh ma túy là do tàng trữ và sử dụng.
Báo cáo đã thu thập bằng chứng từ nhiều mô hình cải cách luật pháp quốc tế, nghiên cứu 34 quốc gia và 36 khu vực đã phi hình sự hóa việc sử dụng cần sa, cùng 22 quốc gia đã phi hình sự hóa mọi hành vi sử dụng ma túy.
Bà Helm cho rằng New Zealand nên học theo Bồ Đào Nha, quốc gia đã phi hình sự hóa tất cả các loại ma túy vào năm 2001. Tuy nhiên, sự thay đổi này cần đi kèm với “đầu tư đáng kể” vào các dịch vụ y tế và cai nghiện.
Bà cho biết số ca tử vong do quá liều đã giảm đáng kể kể từ khi việc sử dụng ma túy được phi hình sự hóa ở Bồ Đào Nha, tỷ lệ lây nhiễm HIV đã giảm mạnh, và gánh nặng cho hệ thống tư pháp hình sự cũng được giảm bớt.
“Bồ Đào Nha hiện có một trong những tỷ lệ tử vong liên quan đến ma túy thấp nhất ở EU,” bà Helm phát biểu.
Báo cáo nhấn mạnh rằng việc phi hình sự hóa cần đi đôi với đầu tư đáng kể vào các dịch vụ cai nghiện và điều trị, bao gồm giảm thiểu tác hại, phòng ngừa, các dịch vụ can thiệp sớm và quỹ tài trợ riêng cho các dịch vụ dành cho người Māori.
Báo cáo cũng đề xuất cần có các phương pháp điều trị chuyên biệt cho những người mà tình trạng nghiện là nguyên nhân dẫn đến hành vi phạm tội của họ.
Báo cáo khuyến nghị tăng cường các dịch vụ kiểm tra ma túy, trung tâm phòng ngừa quá liều, địa điểm sử dụng ma túy an toàn và tiếp cận các dụng cụ an toàn hơn.
Báo cáo cho biết một khuôn khổ pháp lý mới nên trao quyền cho một cơ quan y tế để cấp phép cho các biện pháp can thiệp này.
“Hiện tại, luật pháp đang ngăn cản chúng ta thực hiện nhiều biện pháp cứu sống người bệnh và giảm thiểu tác hại do quá liều, những biện pháp có thể giảm chi phí xã hội và y tế ngay từ đầu,” bà Helm nói.
Báo cáo đề xuất thực hiện các biện pháp bảo vệ pháp lý cho những người gọi dịch vụ khẩn cấp trong trường hợp quá liều ma túy, còn được gọi là “bảo vệ Người Samaritan Tốt bụng khi quá liều”.
Báo cáo cũng cho rằng hệ thống phân loại ma túy cần được thay thế bằng một khuôn khổ pháp lý trao quyền cho một cơ quan y tế thích hợp để hợp pháp hóa các loại ma túy có rủi ro thấp hơn cho người trưởng thành, dựa trên từng trường hợp cụ thể.
Chẳng hạn, tổ chức này ủng hộ việc cung cấp cần sa hợp pháp nên được quản lý thông qua các hiệp hội phi lợi nhuận, chứ không phải thông qua các mô hình thương mại.
Bà Helm cho biết các mô hình phi lợi nhuận cho cần sa hợp pháp được áp dụng ở Malta, Uruguay và gần đây hơn là Đức, đã cho thấy khả năng đẩy lùi thị trường bất hợp pháp. Tuy nhiên, các mô hình hợp pháp hóa thương mại ở Mỹ lại gây ra nhiều tác hại.
“Bằng chứng rõ ràng cho thấy các mô hình thương mại không hiệu quả. Chúng thành công trong việc đẩy lùi thị trường bất hợp pháp, nhưng nhìn chung lại làm gia tăng các tác hại về sức khỏe,” bà Helm kết luận.
Theo rnz.co.nz