Cây thông hoang dã đang sinh sôi nảy nở nhanh chóng ở vùng cao Đảo Nam, dấy lên lo ngại về việc chúng sẽ sớm trở nên không thể kiểm soát. Mười loài cây lá kim hoang dã, nổi bật nhất ở phía nam Marlborough, đang trên đà xâm chiếm những vùng đất rộng lớn của Đảo Nam. Theo trang web của Bộ Bảo tồn, hạt của chúng có thể bay xa nhờ gió và không cần điều kiện đặc biệt để phát triển. Chúng chiếm đoạt đất nông nghiệp, hút cạn nước cần thiết cho ngành làm vườn và xóa sổ sự đa dạng sinh học bản địa.
Ông John Oswald, Chủ tịch Quỹ Phục hồi Cảnh quan Nam Marlborough, gọi đây là ‘thảm họa môi trường tồi tệ nhất’ của đất nước. Ông nhấn mạnh: ‘Chưa có loài thực vật ngoại lai nào gây ra thiệt hại lớn như những cây này’.
Oswald và người đồng hành Steve Satterthwaite đã thành lập quỹ để chống lại sự lây lan trên diện tích 870.000 hecta, bao gồm Thung lũng Awatere và Trang trại Molesworth thuộc sở hữu nhà nước — trang trại lớn nhất New Zealand.
Cuộc chiến không hồi kết
Việc loại bỏ thông hoang dã tại Trang trại Molesworth được tài trợ theo Chương trình Kiểm soát Cây lá kim hoang dã Quốc gia của Chính phủ, với ngân sách 10 triệu đô la mỗi năm cùng các khoản bổ sung.
Tuy nhiên, quỹ này khẳng định rằng mọi tiến bộ đạt được tại Trang trại Molesworth sẽ ngay lập tức bị vô hiệu hóa bởi lượng hạt thông mới từ các lưu vực Branch và Leatham, cách đó khoảng 30km về phía bắc.
Các thung lũng sông Branch và Leatham dốc và hẻo lánh được coi là khu vực bị nhiễm thông hoang dã tồi tệ nhất ở New Zealand.
Một phi công trực thăng vừa bay qua khu vực này đã chia sẻ với Q+A rằng thật ‘kinh hoàng khi chứng kiến những đợt xâm lấn và quy mô của chúng’.
Những người ủng hộ cảnh báo rằng nếu không có sự can thiệp, Thung lũng Awatere và các khu vực lân cận có thể bị cây thông hoang dã bao phủ dày đặc đến mức không thể đi bộ qua. Hiện tại, không có chương trình hoặc nguồn tài trợ nào để loại bỏ thông hoang dã tại lưu vực Branch Leatham.
Ai sẽ chi trả?
Bộ trưởng An ninh sinh học Andrew Hoggard.
Ông Oswald đã nỗ lực để Chính phủ nhận thức được quy mô của vấn đề và đã đưa Bộ trưởng An ninh sinh học Andrew Hoggard đến thăm khu vực Branch Leatham.
Theo Quỹ Phục hồi, chương trình Kiểm soát Cây lá kim cần thêm 10 triệu đô la mỗi năm trong 10 năm tới để xử lý thông hoang dã trong lưu vực này.
Họ cho rằng khoản tiền này nên được trích từ quỹ Thu phí Bảo tồn và Du lịch Khách quốc tế trị giá 200 triệu đô la.
Ông Hoggard thừa nhận quy mô vấn đề là rõ ràng nhưng nói với Oswald rằng ông không có quyền tiếp cận nguồn tài trợ cần thiết để giải quyết.
Ông nói với Q+A rằng ông không phụ trách nguồn tài trợ đó, mà là Bộ trưởng Nông nghiệp và Lâm nghiệp Todd McClay.
McClay cho biết Hoggard chưa đưa ra bất kỳ khuyến nghị nào cho ông về vấn đề thông hoang dã ở Branch Leatham.
Ông Oswald, người đã chiến đấu chống lại loài thông này kể từ khi chúng được đưa vào khu vực vào những năm 1970, cho biết ông không thể tin rằng vấn đề này không nằm trong danh sách ưu tiên hàng đầu của họ.
Satterthwaite cảnh báo rằng thời gian đang cạn dần. ‘Nếu những cảnh quan này biến thành một nền độc canh cây cối, điều chắc chắn sẽ xảy ra, chúng sẽ biến mất vĩnh viễn’.
Theo 1news.co.nz