Lực lượng Quốc phòng New Zealand (NZDF) mong muốn giải quyết những áp lực chi phí đã khiến nhiều tàu thuyền phải nằm bờ và máy bay ngừng hoạt động trong nhiều năm qua.
Các tài liệu mới công bố cho thấy Bộ Tài chính đã không đồng tình với việc NZDF muốn đổ phần lớn ngân sách được cấp vào việc giải quyết các áp lực chi phí, thay vì đầu tư vào trang thiết bị mới.
Bộ Tài chính cho biết, hai phần ba nguồn tài trợ hoạt động mới mà NZDF yêu cầu là để đối phó với lạm phát, chứ không phải để hỗ trợ Kế hoạch Năng lực Quốc phòng (DCP) mới.
Thay vào đó, khoản chi khổng lồ theo kế hoạch 12 tỷ USD này sẽ bị đẩy sang các kỳ ngân sách tương lai.
Trong một buổi họp giao ban với Bộ trưởng Tài chính và Bộ trưởng Quốc phòng trước cuộc họp vào đầu tháng 3, Bộ Tài chính đã nêu rõ: “Chúng tôi có những lo ngại về đề xuất áp lực chi phí này.”
Việc này sẽ làm tăng chi tiêu hoạt động lên gần 10%, “cao hơn nhiều so với tỷ lệ lạm phát dự kiến.”
Bộ Tài chính nhận định: “Việc nhấn mạnh vào các áp lực chi phí trong đề xuất của Bộ Quốc phòng đã làm giảm nguồn vốn sẵn có cho các khoản đầu tư mới, dẫn đến việc trì hoãn và tích lũy các yêu cầu đầu tư DCP vào các kỳ ngân sách tiếp theo.”
Bộ Tài chính đề nghị Bộ trưởng Tài chính Nicola Willis nên hỏi Bộ trưởng Quốc phòng Judith Collins liệu có lựa chọn nào để thay đổi cơ cấu gói ngân sách nhằm ưu tiên các khoản đầu tư mới bổ sung hơn là giải quyết áp lực chi phí hay không.
Các chuyên gia tài chính sau đó đã đề xuất cắt giảm hàng chục sáng kiến – bao gồm một số thuộc DCP – và hoãn lại bảy sáng kiến khác.
Tuy nhiên, một tài liệu sau đó cho thấy Bộ Quốc phòng phần lớn đã nhận được các khoản tiền lớn hơn mà họ mong muốn để giải quyết những áp lực chi phí đã khiến tàu thuyền nằm bờ, máy bay ngừng hoạt động và tình trạng nhà ở xuống cấp kéo dài chưa được khắc phục trong nhiều năm.
Các tài liệu này được công bố vào thứ Năm tuần trước, cung cấp thông tin nền cho Ngân sách tháng 5, trong đó Bộ Quốc phòng nhận được 1,49 tỷ USD chi tiêu hoạt động và 2,67 tỷ USD chi tiêu vốn, trong khi nhiều cơ quan khác phải tranh giành từng khoản nhỏ hoặc bị cắt giảm ngân sách.
DCP là nỗ lực lớn của New Zealand nhằm tăng chi tiêu quốc phòng vốn đang ở mức thấp. Tuy nhiên, các tài liệu cho thấy Bộ Tài chính vẫn để ngỏ lựa chọn “cắt giảm hoặc trì hoãn một số sáng kiến DCP” nếu các bộ trưởng tìm cách giảm chi phí.
Trong các tài liệu này, Bộ Tài chính đã đặt ra câu hỏi về quản lý tài chính của Bộ Quốc phòng và cách thức họ đo lường hiệu quả hoạt động.
Điều này diễn ra vào thời điểm lực lượng quân đội đang bị suy yếu lại được kỳ vọng sẽ mua sắm vũ khí mới một cách khôn ngoan.
Bộ trưởng Collins từng phát biểu rằng họ thực sự không muốn thêm tiền vào lúc này: “Tôi sẽ nói, có lẽ không phải bây giờ là tốt nhất… chúng ta phải có khả năng chi tiêu một cách hợp lý… bất kỳ kẻ ngốc nào cũng có thể ra ngoài và mua rất nhiều thứ.”
Các tài liệu mới cho thấy hai phần ba tổng số áp lực chi phí trong toàn bộ ngân sách nằm trong một vài cơ quan chủ chốt: quốc phòng, y tế và giáo dục.
Bộ Quốc phòng đã nhận được 800 triệu USD kể từ năm tài chính 2020-21 để đối phó với chi phí gia tăng, với khoản lớn nhất khoảng 250 triệu USD trong năm nay.
Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng không phải lúc nào cũng quản lý tốt số tiền bổ sung này.
Trong buổi họp giao ban song phương, Bộ Tài chính cho biết: “Trong một số trường hợp, nguồn tài trợ cho áp lực chi phí đang được yêu cầu trong Ngân sách năm 2025 để giải quyết các vấn đề phát sinh từ chính các hoạt động quản lý tài chính của NZDF.”
Ví dụ, NZDF đã nhận được tài trợ để khôi phục số lượng nhân sự bị giảm sút sau đại dịch Covid, nhưng sau đó lại không lấp đầy các vị trí trống mà thay vào đó “bù đắp các áp lực chi phí khác.”
Đối với Ngân sách năm 2025, Bộ Tài chính nói thêm rằng NZDF dường như đã gộp chung các áp lực chi phí từ nhiều năm trước, trong khi đáng lẽ chỉ nên tập trung vào năm hiện tại.
Trong một lá thư gửi Bộ trưởng Collins, Bộ trưởng Willis đã chỉ ra sự cân bằng khó khăn: Một “môi trường chiến lược đang xấu đi” đòi hỏi đất nước cần một NZDF mạnh mẽ, nhưng việc cấp ngân sách không được đi ngược lại chiến lược tài khóa của chính phủ nhằm cân bằng sổ sách.
Các cơ quan giám sát ngân sách bày tỏ sự không hài lòng về tính mơ hồ trong một số lập luận của NZDF.
Bản tóm tắt cho biết: “Trong nhiều trường hợp, các yếu tố cơ bản và quy mô tài trợ được yêu cầu cho một số sáng kiến áp lực chi phí đã không được biện minh đầy đủ, với cùng một lời giải thích chung chung được sử dụng cho các sáng kiến khác nhau.”
“Các sáng kiến không nêu rõ những kết quả cụ thể nào sẽ thay đổi, thay đổi bao nhiêu, khi nào, và hiệu suất sẽ được đo lường và chứng minh như thế nào.”
NZDF và Bộ trưởng dường như không đồng ý về việc liệu mức tài trợ từ thấp đến trung bình có thực sự làm suy yếu hoạt động (theo Bộ trưởng Collins) hay vẫn giữ nguyên tình hình (theo NZDF).
“Điều này gây khó khăn trong việc xác định một cách tự tin các ý nghĩa và sự đánh đổi ở các mức tài trợ khác nhau, đánh giá giá trị mà khoản chi tiêu sẽ mang lại, và giám sát hiệu quả của Bộ Quốc phòng trong việc nâng cao kết quả.”
Theo rnz.co.nz