Chi phí điện năng đã tăng vọt cùng với giá điện bán buôn leo thang và việc chính phủ tăng phí truyền tải, đường dây.
Trong bối cảnh chật vật xoay sở với chi phí điện ngày càng tăng, nhiều người tiêu dùng đang nhận ra rằng ‘giờ điện miễn phí’ không phải là ‘viên đạn thần’ cắt giảm chi phí như họ từng kỳ vọng.
Cặp đôi Samara và Sam Constable ở Waikato cố gắng sử dụng tối đa điện năng trong khoảng thời gian từ 9 giờ tối đến 10 giờ tối mỗi đêm, nhằm tận dụng triệt để ‘giờ miễn phí’ mà gói cước Electric Kiwi của họ cung cấp.
Họ cho biết chính ‘giờ miễn phí’ này ban đầu đã thu hút họ đến với công ty, khi họ đang cố gắng tiết kiệm tiền để mua nhà.
‘Chúng tôi bật máy giặt, máy rửa bát, máy sấy, chúng tôi tắm từ 8 giờ tối để bình nóng lạnh bắt đầu làm nóng từ 9 giờ đến 10 giờ tối,’ Samara giải thích.
‘Chúng tôi sạc thiết bị eco-flow vì nó chỉ mất một giờ và cung cấp cho chúng tôi 2kW cho ngày hôm sau, thứ mà tôi thường dùng khi làm việc tại nhà.’
Mặc dù đã cố gắng như vậy, cặp đôi nhận thấy hóa đơn tiền điện của họ dường như không hề giảm đi chút nào.
Để giảm hóa đơn hơn nữa, họ sẽ phải ‘thay đổi mọi thứ trong ngày của chúng tôi’, Samara nói. ‘Tôi sẽ phải rửa bát bằng tay, và giặt quần áo cũng vậy’.
Cặp đôi đã chuyển đến Paeroa từ vùng ngoại ô Albany thuộc North Shore năm tháng trước, và hóa đơn tiền điện sau đó đã tăng 50%. Dù biết rằng cuộc sống ở nông thôn sẽ đắt đỏ hơn, Samara vẫn ‘sốc’ trước mức tăng đáng kể này.
Giờ điện miễn phí đang chiếm lĩnh mọi thứ – ‘nó bắt đầu điều khiển cuộc sống của chúng tôi’, Samara chia sẻ.
‘Chúng tôi trở nên rất cảnh giác [và tự hỏi], chúng ta có thực sự cần tách cà phê đó không? Tôi có thể ăn trưa nguội thay vì hâm nóng bằng lò vi sóng không?’
‘Chồng tôi đang nghĩ đến việc dùng bếp ga mà chúng tôi thường dùng cho các chuyến cắm trại bằng xe 4WD để nấu ăn.’
‘Thật nực cười khi chúng tôi phải sống như thế này, chỉ để có cái ăn và đủ tiền trả góp nhà.’
“Không hành động, bạn có thể phải trả nhiều hơn”
Ông Paul Fuge, người đứng đầu trang web so sánh giá điện Power Switch của Consumer NZ, cho biết Electric Kiwi vẫn là một trong những công ty điện lực có giá rẻ hơn, nhưng các gói cước điện đã trở nên phức tạp hơn, đòi hỏi người tiêu dùng phải thay đổi cách sử dụng điện để tiết kiệm.
‘Điều đó rất tốt cho một số hộ gia đình có thể làm được, nhưng một số hộ gia đình khác thì không thể, vì nhiều lý do khác nhau, hoặc họ không muốn.’
‘Nguy hiểm là bạn có thể đăng ký một trong những gói cước này và nếu bạn không có bất kỳ hành động nào, bạn có thể phải trả nhiều tiền hơn.‘
Ông Fuge cho biết trung tâm tổng đài của Power Switch và Consumer NZ đã nhận được 3000 yêu cầu về điện và khí đốt trong năm nay – gấp đôi so với năm ngoái.
Khiếu nại lớn nhất nhìn chung là nhiều khách hàng muốn chuyển đổi nhà cung cấp nhưng không thể, vì các nhà bán lẻ điện ngần ngại tiếp nhận thêm khách hàng, ông nói.
Power Switch đã ghi nhận lượng truy cập trang web tăng 75% trong năm nay, và số người cố gắng đổi nhà cung cấp tăng 170%.
Thị trường đang đối mặt với ‘một cuộc khủng hoảng thực sự‘ và đã đến lúc Cơ quan Điện lực cần có ‘hành động táo bạo’, ông Fuge nhận định.
‘Thật đáng tiếc vì hiện tại mọi người đang hy vọng tiết kiệm tiền, nhưng trớ trêu thay, các nhà bán lẻ lại miễn cưỡng tiếp nhận khách hàng mới trong khi số lượng người tìm cách chuyển đổi để tiết kiệm tiền lại tăng vọt.’
Ông Fuge cho biết chỉ 26% người tiêu dùng biết rằng nhà cung cấp năng lượng của họ hiện có nghĩa vụ pháp lý phải thông báo nếu họ đang sử dụng gói cước tốt nhất, nhưng chỉ khi họ yêu cầu.
Tuần này, Consumer NZ đã khởi động một chiến dịch nhằm giúp mọi người dễ dàng liên hệ trực tiếp với nhà bán lẻ của họ hơn, thông qua một mẫu trực tuyến.
Ngành năng lượng đối mặt “thời điểm đầy thách thức”
Bà Huia Burt, Giám đốc điều hành của Electric Kiwi, cho biết bất kỳ đợt tăng giá nào mà khách hàng của họ phải đối mặt đều tương tự như những gì mà nhiều nhà bán lẻ khác đã trải qua trong 12 đến 18 tháng qua.
‘Tuy nhiên, luôn có những trường hợp ngoại lệ do sự tương tác phức tạp của phí mạng lưới khu vực, sự khác biệt về giá cao điểm/thấp điểm, hồ sơ sử dụng cá nhân (theo mùa và hàng ngày) và sự phù hợp của gói cước,’ bà Burt nói.
‘Một số ông lớn trong vài năm qua đã có thể dùng lợi nhuận khổng lồ từ mảng sản xuất để bù đắp cho các mảng kinh doanh bán lẻ không có lợi nhuận, nhưng điều này đang dần kết thúc và giờ đây họ cũng phải phản ánh mức giá điện bán buôn cao này.’
Cạnh tranh cũng giảm sút khi Flick Electric và Frank Energy rời khỏi thị trường trong năm nay, bà cho biết.
‘Đây là một thời điểm đầy thách thức đối với ngành, nhưng chúng tôi kiên quyết trong cam kết mang lại điều tốt đẹp hơn cho người dân New Zealand và muốn trở thành một phần của giải pháp.’
Bà Burt cho biết nhóm của bà đã xem xét lý do tại sao hai hộ gia đình đã trao đổi với RNZ có thể phải đối mặt với hóa đơn cao hơn và kết luận rằng đó là ‘sự kết hợp phức tạp của các đợt tăng giá không thể tránh khỏi (đặc biệt là giá sử dụng vào giờ cao điểm), tác động theo mùa rõ rệt của việc tăng sử dụng điện vào mùa đông trong những giờ cao điểm đó và sự khác biệt đáng kể về giá mạng lưới giữa khu vực thành thị và nông thôn’.
Bà nói thêm, có một bảng điều khiển công khai do Cơ quan Điện lực cung cấp, hiển thị giá cả và mức tiêu thụ trung bình trong một khu vực.
Trong trường hợp của Samara, vùng nông thôn Waikato có một số mức giá đắt đỏ nhất cả nước, chủ yếu do chi phí mạng lưới.
Chi phí sinh hoạt gây áp lực lên ngân sách gia đình
Bộ trưởng Năng lượng Simon Watts cho biết ông đã nhận được nhiều phản ánh từ người dân New Zealand trong mùa đông này về tình trạng khó khăn về năng lượng.
‘Các gia đình đang nói với tôi rằng họ phải đưa ra những lựa chọn khó khăn – giữa việc sưởi ấm nhà cửa và có thức ăn trên bàn. Điều đó là không thể chấp nhận được ở một đất nước như chúng ta,’ ông nói.
‘Tác động của chi phí sinh hoạt, do lạm phát cao dai dẳng và lãi suất dưới thời chính phủ trước, đã gây áp lực thực sự lên ngân sách hộ gia đình.’
‘Hóa đơn năng lượng là một phần quan trọng trong đó. Với tư cách là bộ trưởng, tôi tập trung vào việc đảm bảo hệ thống năng lượng của chúng ta không chỉ đáng tin cậy mà còn phải chăng cho tất cả người dân New Zealand.’
Chính phủ đang nỗ lực giải quyết những thách thức đó ‘một cách trực diện’, ông nói thêm.
‘Dù là thông qua hỗ trợ có mục tiêu cho các hộ gia đình dễ bị tổn thương, cải thiện hiệu quả năng lượng trong nhà, hay đẩy nhanh đầu tư vào năng lượng tái tạo chi phí thấp.’
‘Mỗi người dân New Zealand đều xứng đáng được sống trong một ngôi nhà ấm áp, khô ráo mà không phải lo sợ về hóa đơn tiền điện tiếp theo.’
Theo rnz.co.nz