Phải mất thời gian để làm rõ chuỗi sự kiện trong vụ Marokopa, và điều đó là hoàn toàn hợp lý, giảng viên tội phạm học Ross Hendy nhận định. Cảnh sát đã tìm thấy hai đứa trẻ, một mình tại một khu cắm trại hẻo lánh, sau khi người cha đang lẩn trốn của chúng bị bắn chết trong một vụ trộm vào sáng sớm thứ Hai. Cái chết của Tom Phillips xảy ra sau gần bốn năm lẩn trốn, ẩn mình trong những bụi rậm dày đặc ở vùng Waikato phía tây Đảo Bắc.
Người ta đã sớm so sánh vụ việc này với cuộc truy lùng Dezi Freeman, kẻ bị cáo buộc giết cảnh sát ở Victoria, hiện vẫn đang lẩn trốn và được cho là đang ẩn náu trong các hầm mỏ vàng cũ ở vùng cao nguyên Victoria. Giống như Phillips, Freeman cũng là một người có kỹ năng sinh tồn trong rừng rậm, am hiểu địa phương và có thể nhận được sự ủng hộ từ những người xung quanh khu vực.
Tom Phillips đã biến mất cùng ba đứa con đang tuổi đi học của mình – hiện 9, 10 và 12 tuổi – ngay trước Giáng sinh năm 2021, sau một tranh chấp với mẹ của chúng. Mặc dù có nhiều thông tin về các lần nhìn thấy, cảnh sát cho đến nay vẫn không thể tìm thấy nhóm người này. Tuy nhiên, vào khoảng 2 giờ 30 sáng thứ Hai, cảnh sát nhận được tin báo về một vụ trộm tại một cửa hàng vật tư nông nghiệp ở vùng nông thôn, gần nơi kẻ chạy trốn được nhìn thấy gần đây. Cảnh sát tin rằng những kẻ gây án là Tom Phillips và một trong những đứa con của hắn, và đã triển khai thêm nhân lực cùng một máy bay trực thăng. Họ đã sử dụng chông trên đường tại một giao lộ mà hai cha con dùng để tẩu thoát bằng xe địa hình, và kẻ chạy trốn đã nổ nhiều phát súng vào viên cảnh sát đầu tiên có mặt tại hiện trường, gây thương tích nghiêm trọng. Một viên cảnh sát thứ hai đã bắn kẻ gây án, người này đã tử vong tại chỗ.
Nỗ lực bắt giữ
Người cha đang lẩn trốn đã bị cảnh sát bắn chết ở Waikato.
Phillips bị cảnh sát truy nã với các tội danh bao gồm cướp có vũ trang, gây thương tích nghiêm trọng và tàng trữ súng trái phép. Tuy nhiên, hắn đã tìm cách ẩn náu trong vùng hoang dã cùng các con, dựa vào kỹ năng sinh tồn trong rừng và có thể được một số người dân địa phương hỗ trợ. Giống như Freeman, Phillips đã chọn cách nổ súng để thoát khỏi những nỗ lực hợp pháp và chính đáng nhằm đưa họ vào diện giam giữ. Sự sẵn sàng sử dụng vũ lực gây chết người để tránh bị bắt giữ đã tạo ra những tình huống sinh tử cho những người có trách nhiệm đưa họ ra trước tòa án.
Việc họ từ chối tuân thủ một cách hòa bình cũng tạo ra những tình huống khó xử trong hoạt động của cảnh sát. Trong khi các quy trình tiêu chuẩn của cảnh sát yêu cầu các sĩ quan phải khống chế một tội phạm có vũ trang và kêu gọi đầu hàng, thì những kẻ phạm tội đang lẩn trốn, tích cực tránh bị bắt giữ, lại gây ra những phức tạp. Súng đạn rõ ràng làm tăng thêm yếu tố nguy hiểm. Sau khi nghiên cứu nhiều vụ nổ súng liên quan đến cảnh sát ở Úc, Anh và New Zealand, tôi có thể nói rằng nhiều sự kiện như vậy hiện nay có xu hướng liên quan đến các sĩ quan phản ứng đầu tiên hơn là các đội chuyên trách. Điều này cho thấy những vụ việc như vậy ngày càng trở nên khó lường.
Cuộc đối đầu định mệnh
Phillips bị cáo buộc đã nổ súng vào một sĩ quan trong lúc cảnh sát phản ứng với vụ trộm.
Vào thời điểm Phillips biến mất, một tranh chấp quyền nuôi con đang diễn ra tại Tòa án Gia đình và cảnh sát được yêu cầu phải cân bằng giữa phúc lợi của trẻ em, yêu cầu thực thi lệnh của tòa án và những rủi ro liên quan đến việc bắt giữ các bên. Cảnh sát đã liên tục kêu gọi Phillips đầu hàng và hợp tác với chính quyền về tranh chấp quyền nuôi con của mình. Hắn đã thể hiện một lịch sử dài về việc trốn tránh và phạm tội để hỗ trợ việc lẩn trốn và sự sống còn của các con.
Cái kết bi thảm này, cùng với khuynh hướng sử dụng bạo lực gây chết người của Phillips, cho thấy mức độ quyết tâm của hắn trong việc trốn tránh sự bắt giữ. Những bức ảnh về xe tuần tra của sĩ quan cho thấy nó đã bị bắn nhiều lần, điều này cho thấy tâm lý của Phillips không phải là muốn giải quyết vấn đề một cách hòa bình.
Sẽ cần thời gian để xác định chuỗi sự kiện, và điều đó là hoàn toàn hợp lý. Chắc chắn ưu tiên của viên cảnh sát thứ hai là đến hỗ trợ đồng nghiệp bị thương và vô hiệu hóa mối đe dọa mà Phillips gây ra. Cảnh sát đã triển khai Đội Chiến thuật Đặc biệt, Đội Tấn công Vũ trang và Đội Đàm phán Cảnh sát để tìm kiếm những đứa trẻ còn lại. Việc sử dụng các đội này cho thấy cảnh sát lo ngại có thể có người khác đang giúp đỡ hoặc che giấu chúng, nhưng chúng đã được tìm thấy một mình tại một khu cắm trại, khỏe mạnh và không bị thương, và đã được đưa đi kiểm tra y tế.
Ross Hendy là giảng viên tội phạm học tại Đại học Monash ở Melbourne, Úc.
Theo 1news.co.nz