Nếu bạn từng bắt gặp một chiếc xe van trắng di chuyển quanh Wellington hoặc Thung lũng Hutt với những thiết bị lạ nhô ra từ nóc xe, rất có thể bạn đã thấy công cụ mới nhất của New Zealand trong cuộc chiến chống lại khí thải đô thị.
PHÒNG THÍ NGHIỆM DI ĐỘNG
Với tên gọi ‘CarbonWatch – Phòng thí nghiệm di động đo khí nhà kính đô thị’, chiếc xe được thiết kế để phát hiện các loại khí trong thời gian thực. Được trang bị thiết bị công nghệ cao, xe van này giám sát carbon dioxide, mêtan, carbon monoxide và carbon đen ngay khi đang di chuyển.
Việc lựa chọn xe điện là hoàn toàn có chủ ý: các nhà nghiên cứu không muốn khí thải từ ống xả của chính chiếc xe làm sai lệch kết quả đo.
Tiến sĩ Jocelyn Turnbull từ Earth Sciences New Zealand cho biết, việc lắp đặt tất cả các thiết bị – bao gồm máy bơm hút khí, bẫy sấy khô để loại bỏ hơi ẩm và pin để duy trì hoạt động – đã mất vài tháng và đòi hỏi một chút sự khéo léo đặc trưng của người New Zealand.
Phòng thí nghiệm di động này sẽ bắt đầu hoạt động trên các đường phố Wellington trong vài tháng tới.
Supplied/GNS Science
TRUY TÌM DẤU VẾT CARBON
Khí thải được phát hiện theo thời gian thực, hiển thị dưới dạng đỉnh trên màn hình máy tính khi xe van đi ngang qua một nguồn phát. Ví dụ, nồng độ mêtan thường tăng đột biến gần các nhà máy xử lý nước thải hoặc đường ống dẫn khí bị rò rỉ, trong khi đỉnh carbon monoxide có thể chỉ ra một chiếc ô tô cũ không có bộ chuyển đổi xúc tác hoạt động hiệu quả đang di chuyển qua.
Mục tiêu của phòng thí nghiệm là ‘kiểm chứng thực tế’ các phép đo khí nhà kính, Jocelyn cho biết. Là tác giả chính của một chương trong báo cáo đặc biệt của IPCC về biến đổi khí hậu và các thành phố, cô đặc biệt quan tâm đến các nguồn và bể chứa khí thải này trong môi trường đô thị. Liệu việc phủ xanh đô thị có tác động đáng kể đến việc hấp thụ carbon, từ đó bù đắp một phần khí thải không? Hồ sơ khí thải của các thành phố chúng ta như thế nào, và đâu là những nguồn chính? Và vào những thời điểm, mùa nào thì lượng khí thải này đạt đỉnh?
XÁC ĐỊNH NGUỒN PHÁT THẢI CARBON
Bên cạnh việc giám sát theo thời gian thực khi di chuyển, nhóm nghiên cứu còn thu thập các mẫu không khí để phân tích đồng vị carbon phóng xạ.
Phòng thí nghiệm sẽ bắt đầu hoạt động trên các đường phố Wellington trong vài tháng tới.
around Lower Hutt. – Photo: Supplied/GNS Science
Tại Trung tâm Đồng vị Quốc gia ở Petone, một hệ thống phòng thí nghiệm phức tạp cho phép họ xác định tỷ lệ các dạng đồng vị carbon khác nhau (carbon với trọng lượng chênh lệch rất nhỏ) trong các mẫu của mình.
Mục tiêu của phân tích này là phân biệt giữa carbon dioxide tự nhiên từ thực vật và đất, với carbon dioxide từ khí thải nhiên liệu hóa thạch. Kết quả từ các mẫu không khí thu thập ở môi trường đô thị cũng sẽ được so sánh với dữ liệu từ Trạm Nghiên cứu Khí quyển Baring Head, nơi có lịch sử đo lường carbon dioxide lâu đời nhất ở Nam bán cầu.
Chiếc xe van đã hoạt động từ tháng 6 và trong ba năm tới, nó sẽ di chuyển khắp đất nước qua các mùa khác nhau, vừa lập bản đồ khí thải vừa tương tác với các cộng đồng địa phương.
Theo rnz.co.nz